Działalność produkcyjna przedsiębiorstwa

1. PRODUKCJA

Produkcja – działalność, która polega na przetwarzaniu przedmiotów pracy w wyroby gotowe.
Czynniki produkcji – opisane w punkcie Ogniwa cyklu gospodarczego w temacie PODSTAWOWE INFORMACJE.
Rodzaje produkcji:
– wydobywcza – to pozyskiwanie surowców np. wydobycie węgla. Wydobyte surowce stanowią dla niektórych przedsiębiorstw wyroby gotowe,
– przetwórcza – przetwarzanie surowców i materiałów w wyroby gotowe,
– podstawowa – stanowi istotę działalności przedsiębiorstwa i obejmuje wyroby dla wytwarzania, których przedsiębiorstwo powstało np. w fabryce mebli meble,
– pomocnicza – polega na wytwarzaniu materiałów lub narzędzi wykorzystywanych w produkcji podstawowej,
– uboczna – polega na zagospodarowaniu odpadów użytecznych,
– jednorodna – polega na wytwarzaniu wyrobów jednego rodzaju, asortyment jest wąski,
– różnorodna – polega na wytwarzaniu wyrobów wielorodzajowych, asortyment jest szeroki,
– kapitałochłonna – wymaga dużego zaangażowania środków pracy,
– materiałochłonna – wytwarzane wyroby wymagają wysokiego zużycia materiałów np. w przemyśle mięsnym,
– pracochłonna – wymaga dużego nakładu pracy pracowników,
– krajowa – wytwarzane wyroby są przeznaczone do sprzedaży na terenie kraju,
– eksportowa – wytwarzane wyroby są przeznaczone do sprzedaży poza teren kraju,
– antyimportowa – polega na wytwarzaniu wyrobów dotychczas sprowadzanych z zagranicy.
Wyróżnia się następujące typy produkcji:
a) jednostkowa – polega na wytwarzaniu jednego lub niewielu takich samych wyrobów. Każdy następny wyrób różni się czymś od poprzedniego,
b) seryjna – polega na wytwarzaniu takich samych wyrobów przez określony czas. Im dłuższy czas wykonywania wyrobów jednorodnych, tym dłuższa seria. Dlatego wyróżnia się produkcję małoseryjną, średnioseryjną i wielkoseryjną,
c) masowa – jest to produkcja jednorodna, która polega na wytwarzaniu takich samych wyrobów.

2. NORMOWANIE CZYNNIKÓW PRODUKCJI

Normowaniu podlegają tylko czynniki o charakterze ilościowym, a więc środki pracy, przedmioty pracy i siła robocza. Normowaniu nie podlega organizacja pracy, którą można tylko ocenić i określić jej stan.
Normowanie czynników produkcji – polega na ustaleniu zależności ilościowej między wielkością produkcji a ilością czynników niezbędnych do jej wykonania.
Normowanie środków pracy – ustala ilość maszyn i urządzeń niezbędnych do wykonania określonej ilości wyrobów. Podstawą ustalenia jest zdolność produkcyjna maszyn.
Zdolność produkcyjna maszyn – maksymalna ilość wyrobów lub operacji technologicznych jaką można wykonać w określonym czasie.
Do ustalenia zdolności produkcyjnej potrzebne są:
a) czas pracy maszyny

Tk – czas kalendarzowy obejmujący wszystkie dni w danym okresie
Tn – czas nominalny czyli czas który maszyna powinna pracować

Tn = (Tk – Tw) * 8h/zmianę * ilość zmian/dzień

Tw – czas wolny od pracy
Te – czas efektywny czyli rzeczywiście przepracowany przez maszynę

Te = Tn – Tnp

Tnp – czas nieprzepracowany, może być wyrażony w procentach wtedy liczy się go od Tn

b) możliwości techniczne maszyny zawarte w normach pracy

Nc – norma czasu (pracochłonności), która określa w jakim przeciętnym czasie przy pomocy danej maszyny lub urządzenia można wykonać jednostkę wyrobu lub jedną operację technologiczną.
Nw – norma wydajności, która określa ile przeciętnie wyrobów lub operacji technologicznych można wykonać przy pomocy danej maszyny lub urządzenia w jednostce czasu.

Zdolność produkcyjną maszyn można wyznaczyć następująco:

Zpm = Te * Nw lub Zpm = Te / Nc

Natomiast zdolność produkcyjną przedsiębiorstwa można ustalić następująco:
– jako sumę lub iloczyn zdolności produkcyjnych poszczególnych maszyn,
– jest równa zdolności produkcyjnej maszyny o najmniejszej zdolności,
– na poziomie zdolności produkcyjnej maszyny, która jest najważniejsza z punktu widzenia wytwarzania wyrobów.

Normowanie pracy – pozwala na ustalenie liczby pracowników niezbędnych do wykonania określonej produkcji w przedsiębiorstwie.
Korzysta się tutaj z następujących norm:
a) norm pracy,

Nc – w jakim przeciętnym czasie pracownik powinien wykonać jednostkę wyrobu
Nw – ile przeciętnie wyrobów powinien wykonać pracownik w jednostce czasu

b) normy obsługi – określa ile maszyn lub urządzeń powinien obsługiwać jeden pracownik,
c) normy obsady – określa ilu pracowników powinno obsługiwać jedną maszynę lub urządzenie.

3. PROCES PRODUKCYJNY

Proces produkcyjny – zespół działań, które przebiegają w czasie i przestrzeni, w celu uzyskania wyrobów gotowych.

Elementy procesu produkcyjnego

Proces składowania – występuje w przedsiębiorstwie, gdy nie zachodzi żadny inny proces (dotyczy czasu wolnego od pracy).
Proces technologiczny – polega na oddziaływaniu środkami pracy na przedmioty pracy i dokonywaniu w nich przemian fizycznych oraz chemicznych, co doprowadza do powstania wyrobów gotowych. Wyróżnia się tutaj:
– procesy naturalne – przemiany zachodzą bez udziału człowieka,
– procesy pracy – przemiany zachodzą przy udziale człowieka.
Proces transportu – przemieszczanie się w obrębie przedsiębiorstwa materiałów, surowców, półfabrykatów, produktów w toku oraz wyrobów gotowych.
Procesy pomocnicze – to suma procesu transportu, procesu składowania i kontroli przebiegu produkcji.

4. CYKL PRODUKCYJNY

Cykl produkcyjny – czas od momentu rozpoczęcia produkcji do momentu jej zakończenia.Moment rozpoczęcia produkcji zaczyna się w chwili wydania materiałów z magazynu, a moment zakończenia kończy się w sytuacji, kiedy do magazynu są przekazane wyroby gotowe.
Długość cyklu produkcyjnego zależy od wytwarzanego wyrobu, typu produkcji oraz od sposobu zorganizowania przebiegu produkcji.
Długość cyklu oblicza się następująco:
a) jeżeli produkcja jest zorganizowana w sposób szeregowy czyli wytwarzane wyroby są przekazywane z jednej technologicznej do drugiej po wykonaniu poprzedniej na wszystkich z danej serii to:

Tcp = Top * Pi

Tcp – czas trwania cyklu produkcyjnego (w h)
Top – suma czasu trwania poszczególnych operacji technologicznych
Pi – ilość wyrobów, które przypadają w danej serii

b) jeżeli produkcja jest zorganizowana w sposób równoległy czyli wytwarzane wyroby są przekazywane z jednej operacji do drugiej zaraz po wykonaniu poprzedniej na każdej z nich to:

Tcp = Top + Tn * (Pi – 1)

Tn – czas trwania najdłuższej operacji

5. JAKOŚĆ PRODUKCJI

Jakość wyrobu – posiada określone cechy użytkowe, które w jakimś stopniu produkt może zaspokoić oczekiwania nabywców. Jakość to także cechy danego produktu. Zalicza się do tego:
– sprawność funkcjonowania,
– trwałość,
– niezawodność funkcjonowania.
Czynniki wpływające na jakość:
– jakość materiałów,
– stan techniczny i nowoczesność maszyn i urządzeń,
– kwalifikacje pracowników,
– odpowiednia technologia wytwarzania.
Kontrola jakości produkcji – celem takiej kontroli jest niedopuszczenie do wytwarzania wadliwych wyrobów czyli takich, których nie mają prawa trafić na rynek.
Rodzaje kontroli:
a) ze względu na przedmiot kontroli
– kontrola środków pracy,
– kontrola przedmiotów pracy,
– kontrola produkcji w toku i półfabrykatów,
– kontrola wyrobów gotowych,
– kontrola opakowań.
b) ze względu na czas przeprowadzania
– kontrola wstępna,
– kontrola w trakcie wytwarzania wyrobów,
– kontrola końcowa.
c) ze względu na zakres kontroli
– kontrola pełna, gdzie wszystkie wyroby są sprawdzane,
– kontrola niepełna.
d) ze względu na miejsce przeprowadzenia
– kontrola u producenta,
– kontrola u odbiorcy.
Certyfikat jakości – to świadectwo, które stwierdza że zdolność przedsiębiorstwa zapewnia odpowiedni poziom jakości dostarczanych wyrobów gotowych np. ISO 9000, ISO 9001 itp.

Strona korzysta z ciasteczek (cookies). Więcej informacji

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close